Buffy in Victoriaans Londen

een setting voor de Buffy: The Vampire Slayer RPG

Gepubliceerd in Spel! 9.1, uitgegeven eind september 2005. De versie op de Ducosim website heeft wat kleine wijzigingen in zinsbouw en artikelopbouw. Dit is de versie zoals ik het artikel heb ingeleverd.

Het Buffyverse is voor een groot deel gebaseerd op 'gothic' verhalen. Tegenwoordig wordt 'gothic' geassocieerd met harde muziek en bleke dames met teveel oogschaduw, maar de 'gothic novel' is een zeer interessant (literair) genre wat vooral floreerde in de 18^e eeuw. Daarna was er nog een revival in de laatste twee decennia van de 19^e eeuw.
Veel stereotypen uit de 'gothic novel' zijn intussen erg bekend en worden zelden meer direct gezien als 'gothic'. Ik noem hier enkele voorbeelden: het oude, vervallen kasteel op de heuvel, geesten en een leven na de dood, vampieren, de kwaadaardige tweelingbroer, het medium, de briljante maar moraal ontberende uitvinder. Een oplettend kijker zal hebben gezien dat al deze elementen, en de thema's die zij symboliseren, aan bod zijn gekomen in de televisieserie. Inderdaad, een groot deel van het tegenwoordige beeld van de vampier is te danken aan de gothic novel. Angel, de vampier met een ziel in Buffy is slechts een recente aanwinst in de lange lijst van tragische en erotische symbolen die de vampier tegenwoordig is. Het punt van deze lange inleiding is dat het slechts natuurlijk is om een Buffy: The Vampire Slayer verhaal te plaatsen in de jaren 1880 en 1890. In deze pagina's zal ik wat aanwijzingen geven.

Inspiratie en bronnen

Bij het ontwikkelen van deze achtergrond ben ik schatplichtig aan onder andere de volgende bronnen:

• Buffy: The Vampire Slayer en de hierop gebaseerde RPG door Eden Studios.
• Victorian Age vampire door White Wolf Game Studio voor een gedetailleerde uiteenzetting van het genre, veel plotideeën en een korte inleiding tot de tijd.
• GURPS Steampunk voor uitgebreide beschrijvingen van de samenleving gedurende de 19^e eeuw en de bespreking van het genre Steampunk.

Sfeer

De sfeer van deze setting kan lastig zijn. Nu zitten er veel gothic elementen in de serie Buffy: The Vampire Slayer, maar zelden ligt de nadruk hierop. Vaker zijn het wat accenten in een verder lichtere wereld. Deze wereld wordt gedomineerd wordt door de Amerikaanse high school omgeving en heeft veel andere elementen zoals romantiek, drama, humor en, oh ja, veel geweld. Het balanceren van deze elementen is één van de sterke punten van de serie — en nu maken we het moeilijker. We voegen de decadentie en de sepia-getinte beelden van het fin de siècle toe en ook de vele grijstinten van de gothic novel. Het resultaat kan meer op de serie Angel gaan lijken dan op Buffy, het is maar waar je de nadruk op legt. Onder de kop 'Plot-elementen' staan veel ideeën. De meeste daarvan zijn gothic in sfeer en uitwerking, maar vooral de laatste twee zijn meer explosief en luchtig.

Plaats

Het Victoriaanse tijdperk is de tijd waarin Koningin Victoria Groot-Brittannië regeerde, en duurt volgens deze definitie van 1837 tot 1901. Het Britse rijk was het belangrijkste en Londen was de navel van de wereld. Ik adviseer dan ook om Londen de thuisbasis te laten zijn. Het geeft je een geloofwaardige manier om bijna alles te introduceren: mensen uit alle verre hoeken van het Imperium. De Amerikaanse pionier, de officier terug uit Egypte of de kolonist terug uit India. De upper class dandy uit West End, de lower class arbeider uit East End, het hof rond Buckingham Palace en Hyde Park, de fabrieken rond de zwaarvervuilde Thames: noem het maar op.

Geld en prijzen

Persoonlijk laat ik geld een kleine rol spelen in mijn sessies. Of je kan het betalen, of niet, en de spelleider beslist dat. Niet iedereen vindt dit voldoende, en enkele indicaties van prijzen zijn sowieso wel handig. Ten eerste: het Britse geldsysteem is wat vreemd voor ons: 1 pond (pound, £) is 20 shilling (s.) en 1 shilling bestaat uit 12 pence (p., enkelvoud penny). Er zijn nog wat meer munten maar dat wordt al snel te ingewikkeld. GURPS Steampunk en Call Of Cthulhu hebben beide prijslijsten. Mocht je deze boeken niet bezitten, dan kun je kortere lijsten vinden in de Forgotten Futures netboeken: prijzen van 1890 tot 1910.

Personages

Klasse was enorm belangrijk in het zeer rigide Engeland. De verschillende klassen gingen zelden met elkaar om. Een bediende was slechts een bediende en werd zelden gezien als een volwaardig mens. Houd hier rekening mee als de spelers personages maken. Hoewel het contrast tussen een adellijke vrouwe en haar dienaar voor interessante conflicten kan zorgen, kan het ook het verhaal overschaduwen.
Een ander probleem is dat de standaard bezetting van Buffy (tieners op een highschool) simpelweg niet bestaat gedurende deze tijd. Jongeren werken lange dagen (als ze van mindere komaf zijn) of worden in gouden kooitjes gehouden (de rijkere omgeving). Een oplossing hiervoor is om een groep straatschoffies te spelen, of juist een groep die zoveel geld heeft dat zij het kunnen veroorloven om excentriek te zijn.

Namen

Het is altijd een opgave om snel namen te verzinnen voor alle personages die de groep tegenkomt. Daarom heb ik drie lijsten voor je gemaakt met 'typische' Victoriaanse namen:

• Mannelijke voornamen
• Vrouwelijke voornamen
• Familienamen

Plot-elementen

Hieronder staan wat ideeën die je kunt gebruiken als kern van één of meerdere sessies.

Spring-heeled Jack

Dit wezen is een Engelse legende. In de loop van de 19^e eeuw zijn verschillende mensen aangevallen door een afschrikwekkend wezen. De slachtoffers waren vooral vrouwelijk. Het had vlijmscherpe klauwen, een witte, gladde huid en gloeiende ogen. Deze duivel op aarde kon bovendien enorm ver en hoog springen.
Mijn versie van Spring-heeled Jack is een demon, maar het is leuk om de mogelijkheid open te houden dat dit een mens is. De demon voedt zich het geschreeuw van mensen — hierdoor regenereert hij bovendien erg snel. Jack verblijft overdag vlak bij de apenrots van de Londense zoo, een plek waar hij genoeg 'voedsel' heeft. 's Nachts jaagt hij echter mensen de stuipen op het lijf. Een manier om hem te verslaan is om hem te omhullen in een bol van stilte, verkrijgbaar bij de gemiddelde Wicca. Het tegenovergestelde kan ook werken: een overdosis aan geschreeuw kan Jack doen ontploffen.

Meer informatie is te vinden op http://en.wikipedia.org/wiki/Spring-heeled_jack.

Zombie vakbond

Goedkope werkkrachten waren veelgezocht in de Londense fabrieken. Sommige bazen gaan echter wel erg ver in hun zoektocht naar arbeiders. Eén van de werkgevers heeft een Bokor ingehuurd — een beoefenaar van voodoo uit de Engelse koloniën in het Caribisch gebied. Deze zwarte magiër zorgt voor werkers die onvermoeibaar zijn, geen vragen stellen en nooit staken. Zombies. Maar wat als er één of meer ontsnappen? Wat als de Bokor zelf de macht wil grijpen?

Een korte introductie tot voodoo kun je vinden op http://www.rpg.net/news+reviews/columns/grimoire16feb05.html.

"Te diep hebben wij daar gedolven..."

"...en de onuitsprekelijke angst gewekt." Zo zijn Glóin's worden in The Lord Of The Rings als de dwerg het over Moria heeft. Wat volgt is een eerbetoon.
De eerste gedeelten van de Londense metro werden rond de jaren 1850 geconstrueerd, terwijl vanaf 10 januari 1863 de metro werd gebruikt voor openbaar vervoer. De eerste tunnels waren ondiep: er werd een gedeelte gegraven en daarna werd er een dak overheen gebouwd. In de loop van de jaren kwamen er er betere constructietechnieken zodat er 'echte' tunnels werden gebouwd. In 1890 werd de eerste 'diepe' lijn geopend.
Tijdens het graven wordt een eeuwenoud wezen gewekt. De werklui hebben eerst niks door, maar na enkele dagen beginnen ze vreemde dingen op te merken. Machines stoppen of exploderen zonder aanwijsbare redenen, constructeurs vallen elkaar aan en komen zelfs tot doodslag. 's Nachts verdwijnt apparatuur en een nauwelijks hoorbaar geklop vult de kilometerslange gangen. Dit geklop is het ademen van het wezen en gevoelige mensen (Wicca, Slayers, jonge kinderen) horen dit in hun dromen. Een verstikkende deken van angst spreidt zich uit over de stad...

Je kunt meer over de Londense metro vinden op http://en.wikipedia.org/wiki/London_Underground.

De salon en de club

Niet zo zeer plotideeën als wel een praktische overweging. Salons (voor de dames van stand) en gentlemen's clubs (voor de heren) waren wijdverbreid. Ze vervulden een belangrijke sociale functie. Als je spelers upper-class personages hebben kun je deze groepen makkelijk gebruiken om allerlei geruchten, roddel en achterklap aan de spelers te geven. De personages worden verwacht om om de zoveel tijd bij de salon of club langs te komen, anders daalt hun status.
Sommige van deze groepen hadden meer geheimzinnige bezigheden waar alleen bepaalde ingewijden bij aanwezig konden zijn. Nu was het occulte sowieso een favoriet onderwerp in Victoriaanse tijden, maar dit kun je natuurlijk verder doortrekken. Wat als een gedeelte van een club stiekem bezig is met het beoefenen van magie?

De bloed-gravin

Báthory Erzsébet was een Hongaarse vrouw, geboren in 1560. Op haar vijftiende trouwde ze met ene graaf Ferencz Nadasdy die tien jaar ouder was. De graaf was een geducht krijgsman en was weinig thuis. In de loop van de jaren raakte Elizabeth (zoals haar Westerse naam luidt) geobsedeerd met haar eigen jeugd en uiterlijk. Dit leidde tot een interesse in het occulte: zwarte magie en hekserij. Ze werd een kouder persoon, en kreeg zelfs sadistische neigingen. Ze had uitgebreide strafsessies waarin ze haar (vrouwelijke) bedienden martelde. De details zijn vaag, maar op een gegeven moment raakte ze ervan overtuigd dat het drinken van of het baden in menselijk bloed haar eeuwige jeugd zou schenken.
Eerst was ze nog enigszins discreet in haar perverse uitspattingen, maar nadat in 1600 haar man de graaf stierf hield ze een waar schrikbewind. Eerst beperkte ze zich tot bedienden, maar na een tijd begon ze vrouwen uit de lagere adel te offeren. Dit liep in de gaten en eind 1610 werd ze uit haar kasteel gesleurd door haar eigen neef. Een jaar later werden haar handlangsters berecht en ter dood veroordeeld. Elizabeth zelf werd niet berecht, maar de Hongaarse keizer beval dat ze ingemetseld werd in haar eigen kamer. Hier stierf ze vier jaar later.

De 'feiten' zijn vaag genoeg om veel andere dingen mogelijk te maken. Haar 'dood' was geënsceneerd. Of misschien het haar wedergeboorte tot vampier — of in ieder geval een soort vampier. Misschien was de gravin inderdaad onsterfelijk geworden door haar perverse daden zoals het baden in het bloed van maagden. Misschien was ze 'geëerd' door een soort demon die haar tot zijn handlangster maakte, gefascineerd door haar immoreel gedrag.

Meer informatie is te vinden op http://hjem.get2net.dk/the_cellar/bathory.htm, http://www.crimelibrary.com/serial_killers/predators/bathory/countess_1.html en http://bathory.org/index.html.

Exotische invloeden en archeologische vondsten

Gedurende het Victoriaanse tijdperk was er een fascinatie met het buitenland en het verleden daarvan. Veel archeologische vondsten werden gedaan in de tijd, en wetenschappen als egyptologie ontstonden. Mannen als Sir William Flinders Petrie en Augustus Pitt Rivers zetten nieuwe standaarden terwijl ze veel vindplaatsen bestudeerden en relikwieën terugbrachten naar Londen, Oxford en Cambridge. De Duitser Heinrich Schliemann begint in 1871 met de opgraving van Troje, met alle mogelijkheden van dien.
Ook Japan was een exotisch oord wat een opleving in interesse onderging. Door de Meiji Restoratie in 1869 was er een openstelling van het geïsoleerde Japan wat gevolgd werd door een interesse in alles Japans, de zogenaamde Japonaiserie.
Uiteraard is niet alles wat meegenomen werd naar het Westen goedaardig. Wapens bezeten door hun vorige eigenaren, al millenia dood, relikwieën met mysterieuze krachten, mummies in musea. Haal je hart maar op, kijk nog eens naar Indiana Jones en plan wat pulp-achtige afleveringen.

Meer informatie is te vinden op de volgende pagina's:

• Japonaiserie
• Sir William Flinders Petrie
• Augustus Pitt Rivers
• Heinrich Schliemann
• In Spel! jaargang 7, nummer 3 staat er een artikel van mijn hand over pulp.

Steampunk

Steampunk is een behoorlijk smal genre. Het betreft een 'mogelijke geschiedenis': wat als de Industriële Revolutie andere vormen had aangenomen, en verder was gegaan. Wat als de ontwikkeling van de stoommachine of de mechanische klok verder was gegaan, of Charles Babbage's 'Difference Engine' wel tot uitvoering was gebracht? Het idee is dat bepaalde technologieën (zoals de verbrandingsmotor en de computer) op een andere manier worden bereikt, en andere technologieën nooit ontstaan. Dit kan verschillende kanten op gaan. Een mooi voorbeeld is de Nautilus van Jules Verne's Kapitein Nemo, een enorme stoom-onderzee-boot. Ook kun je denken aan de gadgets die gebruikt worden in de film Wild Wild West
Een sterk archetype in het genre is de Uitvinder, al dan niet Gek. Op een bepaalde manier is Dr. Frankenstein uit Mary Shelley's novelle ook een Steampunk Uitvinder. Geobsedeerd met de mogelijkheden van techniek en een symbool van het rationalisme van de tijd, doet deze genius enorme ontdekkingen. Vaak is de Uitvinder een immoreel persoon die zich niet afvraagt wat de gevolgen kunnen zijn van zijn creaties. Uiteraard is dit een mooie spiegel richting de Industriële Revolutie en de gevolgen van het Rationalisme.
Steampunk gadgets en een mogelijke Uitvinder zijn goed te spelen met behulp van het boek The Magic Box wat niet alleen regels heeft voor magie maar ook voor 'superscience'. En daarmee kun je ook heel goed een door stoom aangedreven tank maken.

Meer informatie is natuurlijk te vinden in GURPS Steampunk. Het boek The Difference Engine door Bruce Sterling en William Gibson wordt vaak gezien als de eerste echte Steampunk novelle.

Laatste woorden

Zo, dat was het wat mij betreft. Ik hoop dat ik jullie wat ideeën heb gegeven voor in ieder geval een korte campaign. Misschien heb je geen zin hebben om een hele campaign te spelen in deze tijd maar staan sommige elementen je wel aan, of wil je eerst je groep eens laten proeven voor de overstap te maken. In dat geval is er altijd wel een demon met een tijdreis-spreuk of een droom-episode die het mogelijk maakt om je originele bezetting naar Victoriaans Londen te transporteren, met al dan niet permanente gevolgen.
Veel plezier en doe de groeten aan Jack The Ripper van me!