Dark Heresy

Laatste versie: 13 juli 2008. Hoewel geschreven voor Spel 11.4 kon dit artikel er helaas niet meer in. Het is gepubliceerd in Spel! 12.1 waar het de "cover story" was.
Zip-bestand met plaatjes voor het artikel, gescand uit het boek. [darkheresy-pictures.zip, 24,4 MB]

De bekende wargame Warhammer Fantasy Battles had al haar eigen eigen rollenspel: Warhammer Fantasy Roleplay (1986). Het kreeg in 2005 een tweede editie, uitgegeven door Black Industries, een subdivisie van Games Workshop. Het ging goed met Warhammer Fantasy Roleplay, en er kwam een ambitieus plan voor niet minder dan 3 Warhammer 40,000 rollenspelen. Het eerste, Dark Heresy, kwam uit in januari. Het kan niet voldoen aan de intussen torenhoge verwachtingen maar is wel degelijk zeer de moeite waard.

Het is belangrijk om gelijk te zeggen wat Dark Heresy niet is. Dit is niet het rollenspel waarmee je een Space Marine kan spelen. Dit is ook niet de RPG waar je een Eldar Farseer, een Ork Warboss of Tyranid Hormagaunt als je alter ego neemt. Je 'enige' keus is mens, in dienst van het Emperium of Man. Sterker nog, je bent een lid van de Inquisitie.

Niemand verwacht...

Uiteindelijk speel je in Dark Heresy een lid van de Inquisitie. Je bent nog geen Inquisitor, maar slechts een dienaar van zo'n Inquisitor, een zogenaamde Acolyte. Samen met wat andere Acolytes krijg je opdrachten van een Inquisitor. Deze kunnen variëren van "breng dit heilige boek naar die wereld" via "onderzoek deze cult in deze metropool" tot "reken deze planetaire gouverneur in." De ervaren rollenspeler herkent hierin de ideale rollenspel-groep: een groep waarin verschillende specialisaties nodig zijn, die van buitenaf missies krijgen maar ook autonoom zijn, en die al per definitie grotendeels buiten de wet staan. Ook begin je ergens onderaan de pikorde, maar er is meer dan genoeg ruimte om je te ontwikkelen.

De regels

Dark Heresy heeft haar eigen regelsysteem. Dit is, niet geheel onverwacht, gebaseerd op de regels van Warhammer Fantasy Roleplay. Uiteraard zijn er wel wat wijzigingen, maar uiteindelijk spelen we een variatie van een systeem wat bijna 20 jaar oud is en sterke wargame invloeden heeft.
De basis is vrij eenvoudig. Elk personage heeft enkele Characteristics zoals Ballistic Skill (hoe goed kan ik overweg met vuurwapens), Willpower en Fellowship. Daarnaast heeft een personage nog Skills zoals Concealment, Medicae (EHBO) en Inquiry (onderzoek). Skills zijn gebaseerd op een attribuut: je startwaarde voor bijvoorbeeld Silent Move is je score in Agility. Characteristics en Skills worden uitgedrukt in waarden van 0 tot 100. Uiteraard kun je jezelf ook nog onderscheiden door enkele Talents te nemen: Die Hard, Iron Jaw (moeilijker te verlammen) of exotische dingen als Ferric Summons (roep metalen objecten naar je).
Het boek voorziet vervolgens in 8 Careers, met voor elke Career 8 Ranks (levels) en verschillende specialisatierichtingen:

• Adept: geleerde en wetenschapper;
• Arbitrator: detectives en politiemensen;
• Assassin: moordenaars;
• Cleric: priesters en diplomaten;
• Guardsman: vechters en soldaten;
• Imperial Psyker: mensen met psychische krachten, wat min of meer de magiërs van deze setting zijn.
• Scum: criminelen;
• Tech-priest: technici. Nu is techniek nogal mysterieus in deze setting, dus vandaar het 'priest'-gedeelte.

Het wordt wat lastiger doordat de verschillende bonussen en penalties vaak gecombineerd kunnen worden. In gevechten, met name met afstandswapens, komen er veel aanpassingen tegelijk bij kijken. “OK, Short Range geeft +10, hij is in Melee Combat dus -20, halve ronde richten geeft +10, en nog eens +10 door mijn Red-Dot Laser Sight want ik schiet maar één keer. Dat maakt... +10. Oh nee, +0 want ik ben Fatigued.”

Door meer Ranks te krijgen krijgen de personages niet meer levenspunten, en men begint met zo'n 8-18 levenspunten. Geraakt worden door een pistool doet zo'n 8 schade, dus het is zaak om niet geraakt te worden of een stevig pantser te dragen. Dit zorgt ervoor dat de spelers voorzichtig dien te zijn en wellicht eerder andere oplossingen gaan zoeken.
Het systeem van Ranks is elegant. Met elke Rank breidt de speler zijn set Skills en Talents die hij kan aanschaffen uit. De Skills en Talents van de lagere Ranks blijven echter gelden. Daarnaast kan XP op elk moment tussen de sessies worden uitgegeven en hoeft dus niet gewacht te worden tot een nieuwe Rank. Dit zorgt er voor dat mensen bijna elke sessie wel iets kunnen verbeteren en dat groei geleidelijk is. Het is niet zoals bij D&D dat elke groei samenhangt met het behalen van een level en dat het personage dan opeens een groeispurt krijgt.

Het boek

Dark Heresy is een dik boekwerk met maar liefst 397 pagina's tussen een stevige, harde kaft. Het geheel is volledig in kleur uitgevoerd. Overal zijn watermerken aangebracht en er gaat zelden een pagina voorbij zonder een kleine illustratie, tabel of zijbalk. Dit naast de grotere illustratie die genereus zijn verdeeld en werkelijk prachtig zijn. Een groot gedeelte hiervan is gereproduceerd uit eerdere publicaties in het 40K-universum, zoals Warhammer 40,000 en Inquisitor. Dit zorgt voor een ietwat onsamenhangende 'look', maar wel één van zeer hoge kwaliteit.
Jammer genoeg is niet dezelfde aandacht geschonken aan de tekst. De regels zijn vaak ambigu, de referenties naar andere secties verkeerd of juist onvolledig, en de organisatie komt nogal willekeurig over. Ook zijn er veel foutieve zinnen en tikfouten te vinden. Kortom, een extra redacteur en wat extra tijd had hier veel goeds kunnen doen.

Het 40K-universum is een enorme setting waarin werkelijk alles wel te vinden is, zoals het boek zelf meerdere keren aangeeft. Het is dan ook niet verwonderlijk dat zelfs de tientallen bladzijden aan achtergrondinformatie uiteindelijk niet voldoende was voor onze groep om de barokke setting volledig te begrijpen. Ik moet toegeven, Dark Heresy doet enorm zijn best en geeft onder andere een redelijk gedetailleerde beschrijving van een nieuwe sector: de Calixis sector. Dit is eigenlijk de standaard-setting en bevat informatie over enkele steden, planeten en dingen als een ruimteschip met een wel heel vreemde bemanning.
Helaas zijn er geen duidelijke beschrijvingen van (voor deze omgeving) alledaagse dingen zoals dataslates, servitors, cherubs. Ook is het erg onduidelijk wat er nu eigenlijk wel en niet aan techniek beschikbaar is. Het standaard antwoord hiervoor is "er zijn zoveel planeten in het Imperium, alles is mogelijk", daarbij de keuze aan de spelleider latend. Persoonlijk zou ik het fijn hebben gevonden als juist de "standaard" uitvoeriger beschreven was; dan verzin ik zelf de uitzonderingen wel.

De conclusie

Hoewel de tendens van bovenstaande tekst nogal negatief is, komt Dark Heresyuiteindelijk toch als een aanrader uit de bus. Geen van de nadelen zijn onoverkomelijk. Het regelsysteem heeft wat eigenaardigheden maar doet wat het moet doen: niet veel minder maar zeker niet meer. De regels zijn bovendien vaak wat ambigu opgeschreven. Wat extra aandacht voor de tekst zou überhaupt erg welkom zijn. Daar staat tegenover dat het Warhammer 40,000-universum een zeer interessante en rijk gevulde setting is. Het gedeelte waar Dark Heresy zich op concentreert is bovendien uitstekend geschikt voor rollenspelen. Het boek zit daarnaast propvol achtergrond en is prachtig opgemaakt -- een lust voor het oog.

Na het Dark Heresy regelboek heb ik al snel de zogenaamde Game Master’s Kit aangeschaft. Dit bestaat uit een GM scherm en een dun boekje met regels en een avontuur. Het scherm is uitstekend. Het bevat 4 panelen en is gemaakt van zeer stevig karton. Op de buitenkant staat over twee panelen de kaft van het boek, geflankeerd door 4 kleinere illustraties – dit alles natuurlijk volledig in kleur. Dark Heresy is een spel waarin veel tabellen gebruikt worden en de belangrijkste komen terug op de binnenkant van dit scherm. Naast deze tabellen (hit locations, ranged/melee weapons, combat diffulty) staan enkele regels nog eens samengevat. Dit zorgt er voor dat we tijdens het spelen (van een gevecht) maar zelden het boek nodig hebben. Het enige wat ik miste was waar ik de betreffende tabel terug kon vinden in het boek, zodat ik mijn spelers kon aanwijzen waar ik mijn informatie vandaan had.
Het boekje wat bij het scherm zit is 32 pagina’s dik en is in grijstinten gedrukt. Het eerste deel bestaat uit een avontuur. Ik schat in dat het in zo’n 2 sessies gespeeld kan worden. Het tweede deel bevat regels voor vergiften en een xenos-generator. Dat laatste is een manier om je eigen aliens te maken. Je kunt dit doen door op verschillende tabellen te rollen en kijken wat er uitkomt, of door zelf wat eigenschappen te combineren.
Al met al een goede investering, al was het alleen maar vanwege het uitstekende scherm.