Steven's Beste Albums van 2002
Origineel gepubliceerd op 6 januari 2003
Dit lijstje is van Steven de Wispelaere, en ik kreeg zijn toestemming
om het hier neer te zetten. Veel leesplezier!
— Jake
Ik heb het u makkelijk gemaakt. De korte versie voor de mensen met weinig tijd:
- Primal Scream - Evil Heat
- Simian - We Are Your Friends
- The Notwist - Neon Golden
- Queens Of The Stone Age - Songs For The Deaf
- Millionaire - Outside The simian Flock
- Sonic Youth - Murray Street
- The streets - Original Pirate Material
- Daan - Bridge burner
- Beck - Sea Change
- Spinvis - Spinvis
En voor de anderen: hieronder twee pagina's cultuurpessimisme. Veel
plezier!,
Steven
Okay, de beste tien albums van 2002. Eerst maar eens dit:
Als ik de albumlijsten van tijdschriften en hitparades bekijk blijkt 2002 het jaar van de status quo, de retrohypes en vaak ook de achteruitgang te zijn geweest. De veilige aanpak van platenmaatschappijen, radio-stations en televisie als het gaat om het promoten van nieuw talent beperkt zich tot het recycleren van oude sterren, het uitmelken van genre's die hun trouwe dienst bewezen hebben of - als er dan toch een nieuw zangeresje 'ontdekt' is - de promotie met militaire precisie en overdaad uitvoeren. Niet dat er veel nieuw talent gepromoot werd, het echte cashen doen de platenmaatschappijen gewoon met het uitbrengen van verzamelaars van gefossileerde groepen als b.v. The Stones (40 Licks).
In 2002 werd verder nog maar eens duidelijk dat rock is vervangen door
hiphop en pop door R&B. Zelfs Europa, dat tot voor kort een eigen,
interessante koers vaarde met dance en electronica, is bezweken onder het
Amerikaanse overwicht. Voor Amerikanen is dansmuziek nu eenmaal te vreemd,
te hard of te moeilijk en alles wat in Amerika gebeurt komt uiteindelijk
hier terecht. Conclusie: matige (Amerikaanse) hiphop is ook in Europa de
dominante jeugdcultuur geworden en in 2002 werden drum & bass, bigbeat,
Franse techno en andere coole dansmuziek definitief vervangen door saaie
Lounge of eenheidsworst-trance — of werden volledig in de underground
gedrongen. En nee, ik heb helemaal niets tegen hiphop of R&B, maar betekent globalisering dan echt alleen maar dat we van de Filipijnen tot aan Alaska
naar dezelfde eenvormige middelmatigheid moeten luisteren? Als dat zo is
wordt ik in 2003 een anti-globalist. Dat wordt heel hip, let maar op.
Ook in de rock-sector gebeurde er weinig nieuws. Leuke groepen hoor: The
Strokes, The White Stripes, The Vines, The Datuns. Goede, ouderwetse rock 'n
roll met ballen. Maar hadden we daar niet al een paar retrogolven van gehad?
Of moeten we gewoon doen alsof het wiel nog niet is uitgevonden? Verder
waren er oude grunge-coryfeeen die hun kunstje nog maar eens deden:
Audioslave, Pearl Jam, Foo fighters, Nirvana. Er waren
post-post-post-grungers: Bush, Papa Roach, Staind, Lifehouse. Dat was
tenminste nog om te lachen, hahaha. Maar niet lang, want toen kwam er opeens
weer 'nu-metal', het debiele rockzusje van de hiphop. En in een ver land,
bewoond door orks, elfen en pinguins was er opeens 'gothic metal', het
mismaakte kindje van de new wave. En toen was er kutmetal. Of nee, eigenlijk
niet, en dat is jammer.
Rock was in 2002 soms goed, vaak matig, maar bijna altijd booooooring...
Ben ik een cultuurpessimist? Misschien, maar toch nog een voorbeeld: Is het
niet opvallend dat een populaire en getalenteerde artiest als Robbie
Williams pas echt gigantisch werd toen hij zich vergreep aan Frank Sinatra
(Swing When You're Winning)? Wilt u weten waarom? Omdat het coveren van
een Amerikaanse artiest de enige manier was om door te breken in Amerika, en
dus in de rest van de wereld. Williams slaat zeker geen gek figuur als
crooner, maar wat dan nog? Zijn de originelen niet goed genoeg? Steekt
Robbie Sinatra misschien in een nieuw jasje? Nee, hij doet precies
hetzelfde, alleen slechter. En als u dat een wat makkelijke opmerking vindt,
laat me het dan nog wat makkelijker maken: wat let mensen nu eigenlijk om
een echte plaat van Frank Sinatra te draaien? Koop er eentje, ze zijn
meestal goedkoper dan genoemde CD van Robbie, of leen ze van je seniele opa.
Maar nee, bang voor the real thing.
Toch denk ik nog steeds dat een artiest niet perse vernieuwend moet zijn.
Maar als je niet vernieuwt dan moet je wel rete-goed zijn, dat is toch het
minste. Dat geldt dubbel voor covers. Waarom zou ik Acda & de Munnik
Amsterdam willen horen zingen als ik een originele opname van Jacques Brel
heb die niet te verbeteren is? Waarom moet ik het normaal vinden als Alicia
Key's haar CD begint met een plakkerige uitvoering van de Mondscheinsonate
van Beethoven en die vervolgens Me & My Piano noemt (zonder credits op te
geven)?
Niet dat er geen goede muziek werd gemaakt in 2002. Dat is het hem nu net.
De producties klinken beter dan vroeger en proffessionele songschrijvers
zorgen ervoor dat niemand zich belachelijk hoeft te maken met eigengemaakte
misbaksels. De artiesten zingen beter, zijn knapper, de videoclips lopen
over van de geilheid en de mooie beelden. Er wordt degelijke kwaliteit
geleverd. Maar degelijkheid is saai. Degelijkheid onderschat de
intelligentie van de luisteraar. Degelijkheid is de vijand.
Van mij moeten we niet naar obscure, undergroundbandjes gaan luisteren, we
moeten geen studie gaan maken van drum & bass labels, of muffe platenzaakjes
aflopen om de 'juiste' muziek te vinden. Maar ik wil mensen als pakweg David
Bowie in de jaren '70 en '80: grote artiesten die, al is het maar een
beetje, de vernieuwing opzoeken, die iets durven, die "fuck you" zeggen
tegen een vastgeroest, mak publiek.
Enfin, genoeg gezeken, zoals gezegd werden er wel veel goede albums gemaakt in 2002 en hier komen de beste 10 die ik hoorde:
Primal scream - Evil Heat
Dit is gewoon PS's vorige album Exterminator, maar dan nog net iets harder, nog iets extremer. Verder is er bijzonder weinig veranderd: beats als heipalen, gitaren als cirkelzagen, gekrijs als varkens in een slachthuis, de grooves zijn sexy as hell en de teksten...eeuh, de teksten schijnen nog meer te gaan over antikapitalisme enzo, moeilijk te verstaan allemaal. Op sommige nummers begint zanger Gillespie met echte zinnen, maar wordt gaandeweg zo opgefokt dat hij alleen nog maar "shake it baby!!" blijft roepen. Who cares, deze veertig plussers hebben het opnieuw gefikst: het allerfunkieste, het allerdonkerste en het allergeilste album van het jaar gemaakt. Faut-le-faire!.
Simian - We are your friends
Wat mij betreft het meest interessante album van afgelopen jaar. De britse band Simian interpreteert muzikale vernieuwing nu eens niet als "oeverloos gepiel met samples en electronica", maar doet iets nieuws met traditionele bandbezetting en instrumenten. Op het eerste gehoor lijkt er niet zoveel aan de hand: driedelige samenzang bestond al, R&B invloeden zijn overal tegenwoordig en britpop is ook weer helemaal terug. Maar luister een tweede keer en uw afgrijzen over genoemde elementen slaat om in bewondering voor een van de zeldzame groepen die durf toont en er toch in slaagt toegankelijk te klinken. Ik stond na tien minuten tenminste al luchtgitaar te spelen voor de spiegel, ik bedoel maar...
The Notwist - Neon Golden
Duitse groep die geniaal is in zijn eenvoud. The notwist maakt net zoals Simian hele moderne muziek met oude middelen. Ondanks lichte electronische invloeden is de sound niet nieuw: slepende, triphop-achtige muziek met neerslachtige, bijna zeurderige zang. Af en toe wat beats, een sobere gitaar, spaarzame synthesizers. Maar toch klinken de songs anders dan anders: ze klinken... Duits. Nee, dit kan beter. Ze klinken als Kraftwerk met een hart... Of, ze klinken als Rammstein, maar dan zonder die zanger, zonder gitaren, zonder die harde beats en zonder dat geweld. Enfin: Duits dus. De teksten gaan over de liefde maar zijn erg simpel, zijn net als de muziek teruggebracht tot het hoognodige. "Pick up the phone/ and answer me at last". Dat twintig keer met melancholishe synthesisers eronder en dan krijg je die zin dus nooit meer uit je hoofd. Een album dat pas na een tijdje uw frank doet vallen, maar daarna een favoriet wordt.
Queens Of The Stone Age - Songs For The Deaf
QOTSA bevat ex-leden van Kyuss en Soundgarden. De eerste band werd bekend door hun 'woestijngeluid', volgens zanger Josh Homme het resultaat van extreme hitte in hun geboorteplaats "Je kunt enkel de meest elementaire dingen in de muziek overhouden: simpele, lome grooves. Het is gewoon te warm om moeilijk te gaan doen." In QOTSA is nog steeds sprake van die primitieve oerkracht, maar het is veel geraffineerder geworden, met meer melodie. De inbreng van Dave Grohl achter het drumstel voorkomt dat er aan energie wordt ingeboet. Ik weet niks van drummen, maar shit, die gast slaat er bepaald niet naast, bij wijle klinkt het alsof hij iemand aan het doodmeppen is, maar dan wel in de meest strakke, ingewikkelde ritmes die je ooit gehoord hebt. Voeg daaraan toe het briljante, zoemende gitaarwerk en het demonische gekweel van Josh Homme en je weet dat dit geen plaat is om te horen, maar om te voelen (zie titel).
Millionaire - Outside The Simian Flock
Stond per abuis al in mijn lijstje van 2001, maar kwam toch echt uit in 2002, en kan bovendien best twee jaar mee. De band die de sex en de ongecontroleerd rockende funkyness terug in de Belgische muziek bracht. Millionaire = Tim Vanhaemel. De zanger met de stem en het uiterlijk van een schooljongetje van 12 en de verwilderde blik van iemand die een maand niet geslapen heeft omdat hij elke nacht groupies met zijn telecaster in de reet neukt, de gitarist die virtuoos is zonder ook maar 1 solo te spelen, de songschrijver die dampend hete grooves van kilometers afstand ruikt en ze met een vette trap tot een nummer beukt. Ik geef hem nog een paar maanden tot een geweldadige rock 'n roll dood (Trefwoorden: twee koeien, heel veel whiskey en Mauro Pawlowsky's konijnehok).
Sonic Youth - Murray Street
Hier kan ik kort over zijn, ik ben nu eenmaal een gigantische SY fan. En laat dit toch een van hun beste albums van de laatste 10 jaar zijn zeker!. Toegankelijk en eindelijk weer eens rockend. Een goed punt om uw odyssee naar hun hele oeuvre te beginnen.
The Streets - Original Pirate Material
Brits eenmansproject dat een heel genre toegankelijk heeft gemaakt: Uk garage. Een soort Britse variant van hiphop, met een ander soort beats: donkerder, met breakbeat-achtige ritmes. Mike Skinner is een piepjong, bleek straatjochie dat vorig jaar in een studio is gedropt en vervolgens iedereen verbaasde met een uitstekend debuut. De lyrics en het accent zijn Engelser dan Engels, het Londense Slang klinkt erg maf in een hiphopcontext. Komaan, songtitels als Geezers Need Exitement zijn toch de max? Zijn onderwerpen komen uit het leven in de multiculturele metropool Londen. Maar er wordt voor de verandering eens niet 'gebragged' over het Ghetto-leven, zijn verhalen over drugs en geweld zitten vol humor, met een stalen smoel gebracht.
Daan - Bridge Burner
Hier is al teveel over gezegd. Behalve Daan's eigen commentaar misschien: "Echt heel foute muziek, iets wat uw kleine zusje goed zou vinden". En Daan mag voortaan mijn garderobe uitkiezen. Ik wil ook zo'n das en zo'n coole regenjas.
Beck - Sea Change
Beck's grote break-up album. Goed nieuws: Vorig jaar dumpte zijn vriendin hem en daar is iedereen haar zeer dankbaar voor. Het is de eerste keer dat Beck niet de maffe Paljas zit uit te hangen, maar oprecht klinkt. En zelfs dat blijkt hij te beheersen. De liedjes zelf zijn sober, folk-achtig en kalm (op het saaie af). Maar het venijn zit hem in de sound: die is door producer Nigel Goldrich (van Radiohead) groots en af en toe zelfs symphonisch aangepakt, compleet met strijkers en de hele mikmak. Ik moest vaak denken aan de soberheid van een singer/songwriter als Nick Drake, soms aan de sexy melodieen van Serge Gainsbourg en heel sporadisch aan de ouderwets ironische, gestoorde Beck.
Spinvis - Spinvis
Beste Nederlandse plaat van het jaar, en beste Nederlandstalige sinds jaren. Spinvis heeft een ongeloofelijke zeurstem en dat is de reden dat je hier nooit meer dan twee liedjes tegelijk van kunt beluisteren. Maar wat een goede liedjes! De teksten zijn nog meer verknipt (letterlijk) dan de muziek, wat het geheel tot een grote legpuzzel maakt. Stond deze zin nu eerst aan het begin, of hoort hij na een andere? Alles kan. De teksten zijn vaak een beetje surrealistisch, gaan over oude liefdes en herinneringen. Of ze beschrijven sukkels, mensen die niet goed kunnen meekomen. Vaak begrijp je ze niet helemaal, maar er spreekt enorm veel sfeer uit zijn zinnen en dat is genoeg. Uit smallfilm: "ik ken een raadsel over eenzaamheid en het gaat als volgt/ wat doet pijn en telt voor twee?". Een cactus-duo-dildo?