Furtive Little Feelings

The collected thoughts of Jake de Oude

Steven's Beste Albums van 2001

Origineel gepubliceerd op 21 januari 2002

Dit lijstje is van Steven de Wispelaere, en ik kreeg zijn toestemming om het hier neer te zetten. Veel leesplezier!
    — Jake

Iedereen weet dat het einde van een jaar een drukke periode is voor alles en iedereen; dat er angstig spartelend gevolgte gekeeld dient te worden, dat er i.v.m. nakend samenzijn in allerijl familievetes beeindigd moeten worden (wat natuurlijk alleen voor geforceerde gezelligheid zorgt), dat er ingewikkelde voorgerechten en soep met balletjes gemaakt moeten worden, dat er - in nog ijler allerijl - op stompzinnige en nauwlijks gemeende kerstwensen dient gerepliceerd en dat er als laatste voorbereiding vooral heel erg veel gedronken moet worden om op uur U dit keer wel gemeende (doch in andere omstandigheden wellicht sentimenteel bevonden) ontboezemingen, terugblikken en vooruitzichten aan elkaar te bekennen, ergens in een klein land, in een deerniswekkende stad genaamd Eindhoven, rood beschenen door het licht van de 'masculiene planeet' doorheen steeds meer van wit gewicht zuchtende wolken, enfin, op een bepaald koud balkon alleszins, terwijl die uiteindelijk toch vallende sneeuwvlokken en allicht de drank bij iedereen iets losmaken, iets echts. Of wat daar voor doorgaat natuurlijk, mijn ervaring is de uwe niet. Op zulke en vooral op de daarop gelijkende latere momenten, in luie, traag verlopende weken, vergeet ik mijn beloftes altijd snel. Maar hier is dan toch een eindejaarslijstje popmuziek 2001 van schrijver dezes.

Eerst de albums. Waar het aan ligt weet ik niet, maar ik krijg maar geen volledige top 10 gevuld, het wordt daarom een top 7. De drie andere kunnen nog wel worden ingevuld, maar ik kreeg bij het samenstellen de indruk dat ik te veel 'belangrijke' albums van het jaar niet of niet goed genoeg gehoord heb en dat zou het lijstje te navelstaarderig maken. Of was 2001 net als 1999 gewoon zowel een slecht wijn- als popjaar?
We zullen dan maar wat meer lullen:

Mauro - Songs From A Bad Hat

Pawlowski, Mauro Pawlowski. Geef toe, met zo'n naam kan er toch niets meer verkeerd gaan? Voor de heidenen onder u, MP was ooit de bandleider van de in de lage landen inmiddels semi-legendarische avantgardistische rockgroep Evil Superstars. Aaaaah, de Superstars! ik huil elke dag zilte tranen om het heengaan van mijn geliefde apostelen van de chaos, ik mis de profeten van het ongebreidelde libido, het met gemak 20 keer binnen een song van 2 minuten veranderen van stijl, de ongenadig harde combinaties van jazz, metal, disco, funk en zoete tienerpop en bovenal de alles relativerende humor. (Ja, erg objectief wordt dit stukje niet, maar dat viel te verwachten :-))
Na het uiteenvallen van de band ging de in een enkel genie verenigde personificatie van Satan en Jezus (weliswaar met een beter kapsel) gelukkig wel solo verder en het resultaat vind ik prachtig. Verdwenen is wel de chaos en het ongestructureerde gekrijs en getier van vroeger. Mauro is volwassen geworden (30) en het album is ernaar. Degelijk vakwerk van een beroepsmuzikant. De stijl is seventies glamrock, afgewisseld met rustige luisterliedjes. Niet erg vernieuwend dus. En ja, ik mis het experiment wel een beetje, maar de songs maken veel goed. Het is de eerste keer dat ik hoor dat Mauro de rust neemt om zijn songs eens helemaal uit te werken en gewoon de klassieke structuren (couplet/refrein/couplet/refein etc) te gebruiken, maar ook dit gaat hem meer dan goed af. Het is ook een plaat waarvan je zin krijgt om te dansen, zelden zo'n sexy, funky muziek van een blanke artiest gehoord de laatste tijd. En de teksten zijn ook erg ok, ook volwassener en vooral persoonlijker geworden. De humor is er nog wel, maar wordt nu subtiel gebruikt. Leuk om nog te vermelden is het duet wat hij doet met Carol van Dijk op Everybody's Friend, de zangeres van het Nederlandse Bettie Serveert, gewoon een mooi rustig nummer.

The Strokes - Is This It

De rock revelatie, of "Great White Hope" van dit jaar, als je de muziekpers moet geloven. Ik hoorde het album voor het eerst deze zomer in een CD-winkel naast een underground exit in Londen (Picadilly Circus geloof ik), waar Jake, Tas en ik ons wegens regen hadden verscholen en ben het sindsdien niet meer vergeten. Eindelijk weer eens een echte rock 'n roll groep uit New York, en met alle goede dingen die daarbij horen. De sound is ouderwets kaal: slechts gitaren en drums en moderne trucjes in de productie zijn ook bewust achterwege gelaten. De band klinkt daardoor hard en schel als bijvoorbeeld The Velvet Underground (ook NY) in hun beginperiode. Het nummer The Modern Age doet me bijvoorbeeld sterk denken aan Waiting For The Man van VU's debuut, met een zelfde soort hypnotizerende 'drive' die het hele nummer blijft doordenderen, met die constant vervormde stem van de zanger wiens woord en stemgebruik alleen maar bedoeld lijkt om zoveel mogelijk ritme in de muziek te leggen, niet om mooi helder te zingen. Ik noemde V.U, maar wie zoekt hoort veel meer referenties; veel Stones, beetje Beatles, Iggy Pop. Maar het is nooit zomaar 'nadoen' van de grote voorbeelden, alle songs - hoe eenvoudig ze ook zijn - staan als een huis, het belangrijkste gevoel dat het album overbrengt is een nerveuze, opgefokte energie, als een nacht in NY, "the city that never sleeps", of hetgeen wat wij - onwetende Europese provinciaaltjes - ons daarbij voorstellen.

Elliott Smith - Figure 8

Deze zanger werdt tot voor kort steevast ingedeeld in het vakje "singer/songwriter", maar ondertussen doe je hem daar flink mee tekort. Ik bedoel, op dit laatste album weet hij in zijn eentje het gevoel van een voltallige groep te creëeren, en heeft-ie dat pessimistische, navelstaardige juk van vroeger afgeworpen. De muziek zit vooral technisch erg goed in elkaar, voor iemand met een zanger-met-gitaar-in-koffiehuizen-verleden is het iemand die erg goed thuis is in subtiele productie en toepassen van 'muzikale lagen', maar toch is dit nog steeds gewoon pop, met de sleutelwoorden 'melodieus' en op dit album dus ook 'warm'. Weinig albums hebben me de laatste tijd zo doen denken aan het áller-állerbeste van de Beach Boys als deze, warempel, de Californische zon schijnt je gewoon tegemoet! Wat een mooie warme sound, wat een fantastisch goede liedjes en wat voor prachtige melodieën levert hij weer voor de zoveelste keer af. Een ode aan de piano, de gitaar en de zang in haar puurste vorm. Dank u wel meneer Smith, dank u.

Millionaire - Outside The Simian Flock

We kunnen hier gelukkig wat korter zijn. De apostelen waar ik het bij Satan/Jezus-incarnatie Mauro eerder over had?, dit is het solo-debuut van de Eerste Leerling (Petrus zo u wilt). Ik herinner me met name het pukkelpop-optreden van (again ja) Evil Superstars in '98, waarin een als twaalfjarig snotjong uitziende gitarist zich eerst middels onhandige pirouettes volledig had omwikkeld in gitaar- en microfoonsnoer, vervolgens probeerde zijn telecaster in de reet te neuken, een bump 'n grind-tango met Mauro zelve uitvoerde, om te eindigen met het knock-out beuken en hoofdgewijs penetreren van wat boxen - en ondertussen gewoon door blijven spelen, faut-le-faire! Toen was Tim Vanhamel 17, en na een jaartje touren met dEUS heeft hij eindelijk zijn eigen band op poten en deze plaat is precies wat ik nodig had: commerciele pop, hijgende rock, hoekige funk, en verder alles wat hard, tegendraads en sexy is. Of zoals hij zopas zelf in Trouw zei: "Er is nu zoveel muziek die me Siberisch koud laat. Er mist iets, er is geen vuur. Ik wil wat anders brengen dan al die afgelikte, suffige producties doen: Ik wil jonge honden op het podium." De plaattitel betekent zoiets als 'buiten de apenkolonie', en dat is zelden zo toepasselijk geweest. Koop alvast uw tickets voor hun optreden in de Effenaar op 28 maart!

N.E.R.D. - In Search Of

Hiphop, maar dan van de beste soort. Ondanks sterke concurentie dit jaar van Dr. Dre en Missy Elliott, en dankzij zwakke van Wu Tang Clan is het het producer-duo the Delphonics die onder pseudoniem N.E.R.D. (No One Ever Really Dies) afgelopen jaar de beste plaat maakten. Misschien kent u de single 'Lapdance' wel, vanwege "te veel bloot" helaas alleen zeer laat op een van de clipzenders te zien. Een nummer dat gewoon klinkt als geile seks, maar dan wel in de ruige variant, zoals in het artistiek onafscheidelijke duo 'seks en geweld'. Ik vind het moeilijk om iets over hiphop te zeggen, ik ben niet thuis in het idioom, maar laten we zeggen dat ik het album zo goed vind om dat het de meeste aandacht is uitgegaan naar de muziek en niet naar languitgesponnen raps. De producers geven de lyricisten daar gewoon de tijd niet voor, de beats zijn gewoon te springerig, te puntig en ook te aggressief. Dat resulteert een beetje in een 'blanke' sound, maar dat is voor een lijkbleke Arier als mijzelve waarschijnlijk gewoon beter te vatten. Westside!, Booka!

Ozark Henry - Birthmarks

Waarmee het aantal Belgische albums op drie komt in deze lijst, ja sorry, ik kan ook niets aan mijn vooroordelen doen, of misschien wel, maar die dingen hebben me de laatste jaren erg vaak gelijk gegeven (misschien ook wel een self-fullfilling-prophecy), en ik moet er ook wel bijzeggen dat dit album er op het nippertje bij zit. Qua songmateriaal is het niet zo goed als zijn voorganger (This Last Warm Solitude), maar dat kon natuurlijk ook niet, en met vijf zeer goede (en de rest jammer genoeg enigszins inwisselbare) songs is het een vermelding waard. Denk aan een 25-jarige Bowie die electronica ontdekt heeft, een spoedcursus "hoe geniaal produceren in 10 lessen" op zak heeft, een klassieke opleiding afgerond heeft, alle instrumenten zelf inspeelt én van Sony een opnamebudget ter beschikking heeft gekregen om alles uit de kast te halen; een 24-koppig orkest bijvoorbeeld, om de sferen nog eens mooi in rood, blauw en grijs in te kleuren (sorry, ik heb een beetje last van synesthesie). Persoonlijk vond ik de afsluiter This is all I have erg mooi, een poging tot een soort "My funny Valentine"-jazz standard, waar hij ondanks die erg blanke stem en dat rare accent toch erg goed mee wegkomt.
En misschien heeft dit er ook wel iets mee te maken, zojuist hoor ik dat SG hem hoogstwaarschijnlijk voor het nieuwe trimester gaat plannen. "Met dank aan Steven!", zou ik bijna willen uitbrullen, en dat heb ik dan ook zojuist even uit volle borst gedaan (mijn hospitus is doof). Waarvan akte natuurlijk.

Manu Chao - Proxima Estacion: Esperanza

Manu Chao is een eenmansproject rond een Algerijnse Fransman op wiens naam ik nu even niet kan komen. In de jaren tachtig had hij met zijn toenmalige groep Mano Negra een one-hit-wonder met King Kong 5 (je kent het als je het hoort), een toen behoorlijk vernieuwende rap (met zwaar frans accent) over een bijzonder aanstekelijke, maar nog stevig in de eighties verankerde bassgroove. Met Manu Chao heeft onze voorlopig anonieme Noordafrikaan zijn invloeden een stuk ruimer genomen, en dat heeft dit jaar eindelijk voor zijn commerciele doorbraak gezorgd. Dit is wereldmuziek op zijn best; een amalgaan van Franse, Spaanse, Braziliaanse, en allerlei andere door mij taalkundig niet te plaatsten maar altijd warmbloedig klinkende teksten, met muziek die zowat overal leentjebuur speelt, ik beperk mij dit keer tot de sleutelwoorden "Afrika", "Zuid-Amerika" en "zuid-Europa", kwestie van jezelf niet te veel te verliezen in loze omschrijvingen. Het resultaat is zon met een hoofdletter (Zon). D'e soundtrack voor een prachtige zomer, exotisch drankje in de hand en licht getinte schoonheid binnen handbereik, of zoiets toch. Maar denkt u alstublieft niet aan de vermaledijde medeklinkers 'R' en 'B', of nog in platter combinaties daarvan; met dikke auto's, gewillige bimbo's en brallerig opschepgedrag heeft dit hoegenaamd niets te maken, bovendien getuigen teksten en interviews van El Anonimo van te veel sociaal bewustzijn met sociale misstanden en derde wereld. Toch krijg je van dit plaatje vooral veel zin om je moeder op te bellen en zeggen dat je van haar houdt. Het daadwerkelijk doen is een ander verhaal natuurlijk.

In de categorie "jammer, maar net niet gehaald" dit jaar onder andere:

Of in de categorie "zeker niet gehaald, en ook geen fijne dag verder":

(Bij de volgende categorieen graag nog wat aanbullingen uwerzijds a.u.b.)

En de beste singles van 2001 natuurlijk, die mogen alleen al daarom niet ontbreken omdat je daar gemiddeld het meeste van consumeert:

Irritantste single van het jaar, op gedeelde 1e plaats:

Beste videoclip:

PS. Mensen noemen mij soms een 'aansteller', dus excuses voor de schrijfstijl af en toe, maar ik had op de lagere school een leraar die ons op het hart drukte "als je goed wilt schrijven, gebruik dan zo kort mogelijke zinnen, dat is veel helderder en beter te lezen". De afkeer die ik van de man had heeft me voor de rest van mijn leven literair misvormd en dwingt me onbewust tot griezelig lange en op niets uitlopende nonsens-zinnen.
Toch dank ik u voor mijn vaardigheid met de d- en dt-regels, meester Steyaert!