James Horner - “Braveheart Original Motion Picture Soundtrack”

Jake's Persoonlijke Top Zoveel van Beste MuziekAlbums, deel 7

Lucht en aarde, zon en donder

"In the year of our Lord 1314, patriots of Scotland, starving and outnumbered, charged the fields of Bannockburn. They fought like warrior poets. They fought like Scotsmen. And won their freedom. Forever."

---

Zo begint de film Braveheart, dus zo kan ik ook mijn recensie beginnen. Even wat achtergrondinformatie: Braveheart heeft in 1996 5 Oscars gekregen en is daarbij genomineerd voor Best Original Score. Geregisseerd door Mel Gibson, die ook de hoofdrol had als de Schot William Wallace, die probeert de Schotten te verenigen tegen de Engelse overheersers. "To the telling of this story, I've devoted more than a year of my life — Every minute has been worth it." Aldus Gibson zelf in de hoestekst.
Nu vind ik Braveheart een hele fijne film. Of ie ook echt goed is, dat betwijfel ik. De boel is volgens mij behoorlijk geromantiseerd, en is zeker aan de lange kant. Anekdote die dit illustreert: Ooit hebben Ilana en Emiel samen met mij bij mij thuis naar de film gekeken, en uiteindelijk waren ze beiden in slaap gevallen en keek ik in m'n eentje naar de film.

Het acteerwerk in Braveheart is zeker goed, de decors overtuigend, het camerawerk eerlijk. De vechtscenes zijn behoorlijk bloederig. Tussen de vrijheidstrijd vindt Wallace ook nog tijd om de Engelse prinses te "courten" en wat romantische momenten, maar aangezien deze gespeeld wordt door Sophie Marceau (de 'slechte' Bond-girl uit The World Is Not Enough) geef ik hem geen ongelijk. Dan hebben we nog wat grappige personages en wat karikaturen van Schotten. Het is en blijft een mooi episch verhaal, waar Gibson zeker de tijd voor neemt. Op zich is dit bewonderenswaardig in deze tijd.

De muziek, want daar ging het hier eigenlijk om, is gecomponeerd, gedirigeerd en geproduceerd door James Horner. Waar kennen we die nog meer van? Nou, onder andere van de soundtrack van Titanic, wiens hoofdrolspeler op dit moment Claire Danes aan het versieren is op de TV in Baz Luhrman's versie van Romeo & Juliet, maar dit geheel terzijde. De soundtrack van Titanic is ook zeer de moeite waard, maar is mij af en toe iets te zoetsappig. Nog meer info? Ja, de muziek is uitgevoerd door het London Symphony Orchestra. De soundtrack bevat 78 minuten aan zuiver instrumentale muziek en wordt niet opgeleukt door stukken dialoog, zoals zo vaak het geval is. Op zich wel jammer, want dat had de boel een beetje kunnen breken.

Wat is het geval? Deze soundtrack is erg lang. Niet alleen qua lengte, maar ook omdat heel veel thema's vaak terugkomen in een net iets andere vorm. Dit is natuurlijk juist de kunst van het schrijven van een goede instrumentale soundtrack, maar in dit geval vraag ik mij iets te vaak af: "Hebben we dit niet al eens eerder gehad?" Ik denk dat het ook komt omdat de film zelf ook erg langdradig wordt op het eind. Mel Gibson was niet iemand die het uitmelken van drama naliet.

Wat maakt deze soundtrack dan zo goed?

Ten eerste vanwege de uitstekende sound. De sound van een nummer/album is een moeilijk begrip, en ik wil daar nog wel eens over praten met u, maar dit keer is het duidelijk. De muziek is behoorlijk breekbaar, maar ook weer erg donderend. Het één is lucht, het ander aarde.

De stukken waarin gesproken wordt over liefde, romance en tragiek zijn erg breekbaar en fragiel. Ze worden gedomineerd door fluiten, die over de highlands van Schotland zweven en de schoonheid van een bloem beschrijven. Ze beschrijven ook Wallace's liefde voor zijn vermoorde bruid Murron, en Schotland, de redenen waarom Wallace is zoals hij is.

De stukken waarin de Bodhr'an drums donderen en de strijkers aanzetten gaan over wraak, oorlog en bloedvergieten. Vertwijfeling heeft hier plaatsgemaakt voor een duidelijk doel. Persoonlijk vind ik de stukken met de drums het mooist. Diepe klanken, die uit de aarde voortkomen en je voortstuwen.

In het begin is er nog even plek voor vrolijkheid en een blik van het dorpsleven van Murron en Wallace, maar dit is snel over. Toch definieren deze korte doedelzakthema's heel veel. Dit is zoals het was, en zoals het had kunnen zijn.

Het belangrijkste thema, waar ook het album mee begint, komt heel vaak terug. Het is ook hartverscheurend mooi. De fluitist die dit heeft gespeeld mogen ze van mij gelijk in de hemel opnemen als hij sterft. Fragiel, en toch op een bepaalde manier sterk. Een beeld van een vlinder dringt zich op — en als een vlinder niet een beeld van vrijheid is, dan weet ik het niet meer. Vrijheid is ook een belangrijk thema in film, zoals ook het beginnende citaat laat zien. Vrijheid die afgenomen kan worden en waar je voor moet vechten. Hier gaan mijn analogie dan ook volledig mank, want een vlinder zie ik nog niet vechten.

Na het Main Theme komen twee erg belangrijke nummers: A Gift Of A Thistle en Wallace Courts Murron - nummers die samen zo'n 6 minuten innemen, maar wel veel zeggen. Verder wil ik nog Revenge en Falkirk noemen: donderende oerkrachten drijven hier de Schotten voor. Nummer vijftien, The Legend Spreads, is ook nog boeiend, aangezien het de boel ook even breekt. 'Freedom'/The Execution heeft op het eind ook nog een mooie "lift" van hoop die overgaat in berusting. De End Credits zijn een mooie afsluiting en overture waarin het hele scale nog eens langskomt.

Voor de rest is het vooral het professioneel, maar minder gepassioneerd, uitspinnen van thema's. Het is echter niet geheel eerlijk om de soundtrack hierop aan te vallen — het is een uitstekende soundtrack voor een film. Je moet hem alleen niet luisteren als een popalbum. De twee hebben heel andere doelen.

Het geheel is behoorlijk droevig. Het aanzetten van dit album, alleen op je kamer met de lichten uit is ook zeker een mooie ervaring.

Voor de rest is deze soundtrack een mooie illustratie van de redenen waarom ik soundtracks zo fijn vind: ik kan er naar luisteren en voor een deel de film weer herbeleven. Bij Revenge zie ik William Wallace huishouden onder de lafhartige Engelsen. Tijdens 'Freedom'/The Execution hoor ik weer die door merg en been gaande schreeuw van Gibson: "Freeeeedoooooom!" Zo heb ik dit ook bij de muziek van John Williams bij Star Wars, en bij Toto's en Brian Eno's Dune.

En warrior poets zijn toch wel een gaaf archetype.