Pearl Jam - “Ten”
Laatste update op 19 januari 2018.
Jake's Persoonlijke Top Zoveel van Beste MuziekAlbums, deel 2
Oerkreten
Ja mensen, Pearl Jam. Toch wel zo'n beetje m'n favoriete muziek.
First of all, Ten was niet alleen de eerste CD van Pearl Jam, het was ook de eerste CD die ik van ze hoorde. Sterker nog, Alive was het eerste nummer wat ik van Eddie Vedder en consorten hoorde. Denk je even in wat voor indruk dat op me maakte. Tuurlijk, Alive is nu ontzettend kapotgedraaid en is tegenwoordig equivalent aan "jij houdt van 'alternatief' maar je bent het niet." Ofzo. Als je het aan alle kanten bekijk blijft Alive echter een heel goed nummer, pure rock.
Pearl Jam heeft op dit album nog die pure hartstocht. Passie, die wordt omgezet in simpele songs. Hoe ouder Pearl Jam werd, hoe ingewikkelder de songs werden. Daardoor verloren ze de stootkracht. Noem het jezelf ontdekken, experimenteren, een andere levensfase of navelstaarderij — de studioalbums verloren de stootkracht een beetje. Alleen op de vele concerten was er nog die ruwe passie. Enkele van mijn favoriete Pearl Jams zijn live opgenomen, of unplugged bij MTV. (Hier kom ik nog op terug.)
Vs was een erg goed album. Als ik Vitalogy hoor, dan moet ik aan Kerst en Brussel denken (toen en daar heb ik het album gekocht.) Als ik No Code hoor, dan moet ik aan Anne denken (rara hoe zou dat komen? Een wasmachine voor het goede antwoord.) Yield heeft weer wat meer punch. Binaural is echt een suf album. Live on two legs is een heerlijke 'best of'. Maar Ten is en blijft voor mij de beste. Jaja, Jake, je zit wel lekker te melken, maar waarom dan? Leg eens uit!
Moeilijk, maar goed. Zeg je Pearl Jam, dan zeg je Eddie Vedder. Niet onterecht, want het stemgeluid van Vedder is heel bepalend voor de Jam sound. Krachtige uithalen, gedreven. Vol timbre.
Bij elk album werd het ook steeds meer op de voorgrond geplaatst en werd de muzikale begeleiding beetje bij beetje naar de achtergrond geschoven. Jammer, want de andere Pearltjes zijn ook goed aan te horen. Net als bij The Doors en Jim Morrison is Vedder vaak overbelicht tov de rest van de band.
Dan de teksten, waaruit een totaal onbegrip van de wereld spreekt. Vedder en de zijnen lagen overhoop met de wereld, met de doorsnee mens op die wereld, en met zichzelf in het bijzonder.
At home, drawing pictures of mountain tops with him on top
Lemin yellow sun, arms raised in a V
(..)
King Jeremy the wicked...oh, ruled his world...
Jeremy spoke in class today...
— Pearl Jam, "Jeremy"
Kortom, als teenager heb je 'instant identifaction'. "Die mensen voelen zich zoals ik me voel — en ze zijn cool!" Dat imago! Stoere mannen, die niet bang waren om hun gevoelens te laten zien. Sterk, maar toch kwetsbaar. En intiem. Pak de videoclip van Alive er maar eens bij — het was een gezellige boel met een heleboel vrienden en 'gelijkgestemden' (wat een ontzetten Giphart-woord trouwens.) . Vriendschap, en het gevoel van "samen komen we er wel." "Een voor allen, allen voor een." Kijk naar de kaft en u snapt waar ik het over heb. En mensen, ware u een vrouw geboren, dan viel u toch zeker ook voor die knappe kerels? Vedder is toch zeker de vleesgeworden charisma, met die jongensachtige grijns en die mooie ogen?
Genoeg erotiek, over naar de live optredens. Daar heb ik enkele hele mooie uitvoeringen gehoord. Ook op MTV Unplugged waren ze goed op dreef. Hun opener, State Of Love And Trust is een waar juweeltje. En dan heb je nog het legendarische concert op Pinkpop waar Vedder een ontzettende stagedive heeft gemaakt. (Schijnt, aangezien ik het nooit heb gezien. Mocht ik ooit bij Zomergasten komen, dan is dat een fragment wat ik wil zien. Eens kijken wat Van Dis daarvan zegt. "Ach ja, en die sprong. Hoe heette dat? 'Krrouddaiven'?" Maar dit terzijde.) Niet voor niks is het laatst uitgekomen materiaal van Pearl Jam een hele hoop live-CD's, opgenomen tijdens hun laatste tour.
Ook mooi aan Pearl Jam is dat ze hun schatplichtigen niet verloochenen. Nee, ze spelen gewoon nog nummers van Neil Young, hun grote voorbeeld. Rocking in a free world!
Om het toch nog even over Ten zelf te hebben: mooie rocknummers die heerlijk mee te brullen zijn. Why go? bijvoorbeeld. Echte up-tempo en rustige, broeiende stukken wisselen elkaar mooi af. En Release om het allemaal mee af te sluiten.
Nog een laatste, voordat ik echt ga: de hoezen van de albums. Lekker arty en alternatief. Vooral die van Vitalogy. Als je niet weet waar ik het over heb dan kan je 'm wel eens lenen ;-)
Dit was dus niet zozeer een bespreking van Ten maar vooral een opsomming van wat Pearl Jam voor me betekent. Bij bijna elk album van Pearl Jam zit er wel een bepaalde periode van mijn leven.
En Steven: ik ben erg benieuwd naar jouw lijstje. Klassiek lijkt me ook een goede invalshoek, ben benieuwd naar jouw mening daarover. Geef ons je juweeltjes!
Reacties
Steven reageerde:
"Mooi samengevat Jacky. Ik kan er nog aan toevoegen dat Jeremy gebaseerd is op een waargebeurd drama (waarschijnlijk ken je het wel). Ergens in 1990 ongeveer was er een shoot-out op een middelbare school ergens in het noorden van de V.S. Een jongen kwam 's ochtends zijn klas binnen en schoot vervolgens iedereen, inclusief lerares dood met een pistool. Hij had psychische problemen geloof ik, en Eddie Vedder heeft gebrobeerd het verhaal in de tekst en de clip te reconstrueren (Met zinnen als "Daddy didn't give affection, no, and the fact that mummy didn't care..." en steeds herhaalde zin; "Jeremy's spoken in class today") In de video wordt ook gesuggereerd dat hij een beetje een outkast was die in de klas gepest werd. Ocharm, etc etc.
"Mooi allemaal, maar wel heel erg serieus. Vroeger vond ik dat 'engagement' juist goed aan PJ, maar nu snap ik persoonlijk niet dat je zo geraakt kunt worden door iets wat zo ver van je afstaat, alsof Vedder een soort messias is die zich al het wereldleed op de schouders moet trekken en daar dan heel depressief over moet doen, het is een beetje aanmatigend zelfs. Veel mensen trekken de parallel met Kurt Cobain, die ook heel depressieve dingen schreef in die periode, maar Cobain was gewoon een psychisch wrak die al bij al nogal vewarde, maar wel heel peroonlijke teksten schreef. En verder wil ik niet te veel zeiken over het feit dat er weinig humor in Pearl Jam zit, want dat hoeft bij goede muziek ook helemaal niet, bovendien is de meeste muziek uit die periode niet echt grappig.
"Maar muzikaal valt op Ten niet zoveel aan te merken, over smaak valt te twisten en ik zet het album ook bijna nooit meer op (te vaak gehoord, en mijn smaak verandert ook), maar het is zeker het beste wat PJ ooit gemaakt heeft en een onbetwiste klassieker uit de jaren '90. Er staan eigenlijk ook bijna geen middelmatige songs op, wat heel zeldzaam is.
"Ik kan overigens niet zo lachen met de flirt die ze ooit hebben gedaan met die stomme oude lul Neil Young, maar dat is weer een heel ander verhaal."